RODZINIE ZASTĘPCZEJ  ORAZ PROWADZĄCEMU RODZINNE DOMY DZIECKA z dniem 01.06.2024r. przysługują świadczenia:

• świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, nie niższe niż kwota:

– 1.002,00 zł (dotychczas 899,00 zł) miesięcznie w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;

– 1.517,00 zł (dotychczas 1.361,00 zł) miesięcznie w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej i rodzinnym domu dziecka;

wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka

• dodatek na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności -nie mniej niż 306,00 zł (dotychczas 274,00 zł) miesięcznie;

wniosek o przyznanie świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka i dodatku z tyt. niepełnosprawności

• dodatek na dziecko umieszczone na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich – nie mniej niż 306,00 zł (dotychczas 274,00 zł) miesięcznie;

Wymienione wyżej świadczenia przysługują również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności, jeżeli nadal przebywa w rodzinnej pieczy zastępczej na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Pozostałe świadczenia przysługujące rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka uregulowane są poprzez poniższe zasady:

Formy rodzinnej pieczy zastępczej:

Rodziny zastępcze spokrewnione

Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka oraz spełniający wyżej wymienione warunki tj. babcia, dziadek, brat, siostra.

Rodziny zastępcze niezawodowe, zawodowe i rodzinne domy dziecka

Aby zostać rodziną zastępczą niezawodową, zawodową lub rodzinnym domem dziecka należy spełnić opisane wcześniej warunki, a ponadto:

• pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo;
• w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca
  tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów;
• kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny.

Rodziny zastępcze niezawodowe to ciocia, wujek dziecka i inne osoby niespokrewnione z nim. W takiej rodzinie umieszcza się nie więcej niż 3 dzieci. Rodzina zastępcza niezawodowa otrzymuje miesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.

Rodziny zastępcze zawodowe tworzy osoba lub małżonkowie, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którzy posiadają co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, prowadzący rodzinny dom dziecka lub pełniący funkcję dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, na podstawie umowy zawartej z PCPR, a wśród nich:

1. rodzina pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego - sprawuje opiekę nad dziećmi krótkoterminowo, tj. do czasu uregulowania ich sytuacji prawnej, nie dłużej niż na 4-8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:

• powrót dziecka do rodziny,
• przysposobienie,
• umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej;

2. rodzina specjalistyczna, w której umieszcza się dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz dzieci na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, tj. niedostosowanych społecznie oraz małoletnie matki z dziećmi.

Rodzinny dom dziecka (RDD) tworzy osoba lub małżonkowie, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którzy posiadają co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza zawodowa, w której wychowuje się co najmniej 6 dzieci i spełniają warunki do prowadzenia RDD, na podstawie umowy zawartej z PCPR. Umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka PCPR może zawrzeć również z rodziną zastępczą niezawodową, spełniającą warunki do prowadzenia RDD, na jej wniosek.

Celem pieczy zastępczej jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych, zapewnienie dziecku przygotowania do godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną biologiczną i rówieśnikami. Piecza zastępcza ma przede wszystkim zapewnić pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe – dążenie do przysposobienia dziecka, a w przypadku braku możliwości przysposobienia dziecka – opiekę i wychowanie w środowisku zastępczym do czasu usamodzielnienie się wychowanka.

Rodzicielstwo zastępcze jest czasową formą pomocy dziecku, a bardzo często także jego rodzinie biologicznej, która znalazła się w kryzysowej sytuacji. Rodzice muszą liczyć się z tym, że dziecko nie jest im przyznane raz na zawsze i że może ono wrócić do swojej biologicznej (naturalnej) rodziny, jeśli uda jej się pokonać życiowy kryzys. Sprawowanie pieczy zastępczej może trwać do osiągniecia przez dziecko pełnoletności lub dłużej, przy spełnianiu następujących warunków: wychowanek osiągnął pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej; zgodę na taki pobyt wyraziła rodzina zastępcza; pobyt wychowanka trwa nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia, osoba ta uczy się. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może nastąpić głównie na skutek postanowienia Sądu Rejonowego (Wydział Rodzinny i Nieletnich) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.

Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom
w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.

Rodzicielstwo zastępcze to nie adopcja !

PRAWA I OBOWIĄZKI RODZICÓW ZASTĘPCZYCH

Rodzice zastępczy mają w szczególności prawo do:

• reprezentowania dziecka w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb związanych z jego utrzymaniem, w tym m.in.: alimentów, renty rodzinnej czy zasiłku pielęgnacyjnego,
• uzyskania, w powiatowym centrum pomocy rodzinie, szczegółowych informacji
  o przyjmowanym dziecku i jego sytuacji rodzinnej oraz zapewnienia, w miarę potrzeby, kontaktu z dzieckiem przed umieszczeniem go w tej rodzinie, a także informacji
  o specyficznych potrzebach dziecka, w tym o orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego czy udziału w zajęciach rewalidacyjno – wychowawczych oraz
  o konieczności objęcia dziecka pomocą profilaktyczno – wychowawczą lub resocjalizacyjną,
• wsparcia ze strony powiatowego centrum pomocy rodzinie w rozwiązywaniu zgłaszanych przez tę rodzinę problemów,
• pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.

Rodzina zastępcza ma następujące obowiązki:

• kierowanie się dobrem przyjętego dziecka;
• poszanowanie jego praw (do wiedzy o swoim pochodzeniu, podtrzymywania kontaktu z rodziną pochodzenia, ochrony przed przemocą);
• zapewnienie możliwości i rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego;
• współpraca z Sądem Rodzinnym, PCPR, ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym;
• uczestniczenie w ocenie sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, o terminie których będą Państwo informowani.

Poniższe dane zawierają podstawowe informacje dla osób, które rozważają pełnienie funkcji rodziny zastępczej.

Osoby chętne do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz podjęcia opieki nad małoletnimi wychowankami proszone są o kontakt z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Strzelcach Opolskich. Zespół rodzinnej pieczy zastępczej przedstawi wszelkie informacje dotyczące procedury przygotowawczej i kwalifikacyjnej.

Kandydaci na rodzinę zastępczą (niezawodową i zawodową) zobowiązani są odbyć specjalistyczne szkolenie, po ukończeniu którego uzyskują zaświadczenie umożliwiające pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej.

Celem pieczy zastępczej jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych, zapewnienie dziecku przygotowania do godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami. Piecza zastępcza ma przede wszystkim zapewnić pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe – dążenie do przysposobienia dziecka, a w przypadku braku możliwości przysposobienia dziecka – opiekę i wychowanie w środowisku zastępczym.

RODZICIELSTWO ZASTĘPCZE TO NIE ADOPCJA

Osoby adoptujące dziecko, czyli przysposabiające je, podejmują decyzję na całe życie. Adopcja daje im te same prawa i obowiązki, jakie mają rodzice biologiczni. Nie otrzymują oni wsparcia finansowego na dziecko, jakie przysługuje rodzinom zastępczym, oraz nie podlegają kontrolom ze strony urzędów.

Kto może zostać rodziną zastępczą?

Rodziną zastępczą mogą zostać małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:

• dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
• nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
• wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku
  do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
• nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
• są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone:
  • zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,
  • opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada
    co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym;
• przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tym, że w przypadku cudzoziemców ich pobyt jest legalny;
• zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
  • rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
  • właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
  • wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Obligatoryjna pomoc finansowa na pokrycie kosztów utrzymania dziecka

Na każde dziecko umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania nie niższe niż kwota:

1) 1.002,00 zł / m-c – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;

2) 1.517,00 zł / m-c – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.

Przysługujące dodatki do pomocy na pokrycie kosztów utrzymania dziecka

1. Na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż 304,00 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.

2. Na dziecko umieszczone w zawodowej rodzinie zastępczej na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 304,00 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.

3. Dodatek wychowawczy tzw. „800+” w wysokości 800,00 zł miesięcznie.

4. Świadczenie „Dobry Start” w wysokości 300,00 zł jednorazowo.

Wniosek o przyznanie świadczenia „800+” oraz świadczenia „Dobry Start” rodzina zastępcza składa poprzez bankowość elektroniczną, Platformę Usług Elektronicznych ZUS, portal Emp@tia). Świadczenie „Dobry Start” przysługuje dzieciom uczącym się, w tym dzieciom rozpoczynającym naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Świadczenie przysługuje dzieciom do 20 roku życia lub do 24 roku życia w przypadku dzieci legitymujących się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności.

Fakultatywna pomoc finansowa na zaspokojenie innych potrzeb dziecka

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka starosta może przyznać:

1. dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka;

2. świadczenie na pokrycie:

- niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – jednorazowo,

- kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo.

PROCES KWALIFIKOWANIA KANDYDATÓW ZGŁASZAJĄCYCH GOTOWOŚĆ DO PEŁNIENIA FUNKCJI RODZINY ZASTĘPCZEJ

Proces kwalifikacyjny składa się z dwóch etapów:

· etap I – wstępna kwalifikacja –kończy się wydaniem skierowania na szkolenie

· etap II – kwalifikacja końcowa oraz utworzenie rodziny zastępczej

ETAP I

1. Zgłoszenie się kandydatów do siedziby PCPR osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem Internetu. Otrzymują wówczas zaproszenie na rozmowę wstępną, podczas której uzyskują ogólne informacje na temat rodzinnej pieczy zastępczej

2. Wstępna rozmowa odbywa się w PCPR.

W trakcie spotkania pracownicy:

• zapoznają się z kandydatami na rodziców zastępczych
• informują ich o obowiązujących procedurach oraz warunkach jakie winni spełniać kandydaci na rodzinę zastępczą
• przedstawiają wykaz wymaganych dokumentów
• nakreślają specyfikę funkcjonowania rodziny zastępczej

3. Warunkiem rozpoczęcia współpracy jest:

• pisemny wniosek kandydatów o skierowanie na szkolenie złożony do PCPR wraz z uzasadnieniem
• wyrażenie zgody na udział w procedurach kwalifikacyjnych

4. W trakcie trwania wstępnej kwalifikacji kandydaci przedkładają w PCPR następujące dokumenty:

• zaświadczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, w uzasadnionych przypadkach PCPR może wymagać zaświadczenie od innych specjalistów wykluczających ograniczenie zdrowotne w opiece nad dzieckiem,
• zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach

5. Wywiad pedagogiczny przeprowadzony przez PCPR dotyczy:

• motywacji kandydatów przy podejmowaniu decyzji o utworzenie rodziny zastępczej
• doświadczeń w opiece nad dziećmi, rozpoznanie predyspozycji wychowawczej i opiekuńczych rodziny oraz ich oczekiwań związanych z dzieckiem

6. Badanie psychologiczne – jest to indywidulane spotkanie z kandydatami na rodziców zastępczych. Psycholog przeprowadza rozmowę oraz testy psychologiczne, które pozwalają określić: predyspozycje psychologiczne, osobowościowe kandydata oraz jego kompetencje wychowawcze.

7. Wizyta w domu ma na celu bliższe poznanie kandydatów w ich środowisku rodzinnym. Kandydat wypełnia z pracownikem PCPR arkusz analizy.

8. Wstępna kwalifikacja kandydatów na rodziców zastępczych.

Po zebraniu informacji oraz wymaganych dokumentów dotyczących kandydatów uzyskują oni akceptację PCPR i zostają skierowani na szkolenie dla przyszłych rodziców zastępczych.

9. Szkolenie jest obowiązkowe dla kandydatów na rodzinę zastępczą niezawodową, zawodową i prowadzącego rodzinny dom dziecka..

ETAP II

1. Po zakończeniu szkolenia i uzyskaniu świadectwa, rozpoczyna się końcowa procedura kwalifikacyjna

a) Kandydaci składają wniosek do PCPR o wydanie zaświadczenia kwalifikacyjnego
b) PCPR wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne

2. Okres oczekiwania na dziecko.