Formy rodzinnej pieczy zastępczej:
Rodziny zastępcze spokrewnione
Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka oraz spełniający wyżej wymienione warunki tj. babcia, dziadek, brat, siostra.
Rodziny zastępcze niezawodowe, zawodowe i rodzinne domy dziecka
Aby zostać rodziną zastępczą niezawodową, zawodową lub rodzinnym domem dziecka należy spełnić opisane wcześniej warunki, a ponadto:
- pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo;
- w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca
tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów; - kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny.
Rodziny zastępcze niezawodowe to ciocia, wujek dziecka i inne osoby niespokrewnione z nim. W takiej rodzinie umieszcza się nie więcej niż 3 dzieci. Rodzina zastępcza niezawodowa otrzymuje miesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
Rodziny zastępcze zawodowe tworzy osoba lub małżonkowie, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którzy posiadają co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, prowadzący rodzinny dom dziecka lub pełniący funkcję dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, na podstawie umowy zawartej z PCPR, a wśród nich:
-
rodzina pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego - sprawuje opiekę nad dziećmi krótkoterminowo, tj. do czasu uregulowania ich sytuacji prawnej, nie dłużej niż na 4-8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:
- powrót dziecka do rodziny,
- przysposobienie,
- umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej;
-
rodzina specjalistyczna, w której umieszcza się dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz dzieci na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, tj. niedostosowanych społecznie oraz małoletnie matki z dziećmi.
Rodzinny dom dziecka (RDD) tworzy osoba lub małżonkowie, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którzy posiadają co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza zawodowa, w której wychowuje się co najmniej 6 dzieci i spełniają warunki do prowadzenia RDD, na podstawie umowy zawartej z PCPR. Umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka PCPR może zawrzeć również z rodziną zastępczą niezawodową, spełniającą warunki do prowadzenia RDD, na jej wniosek.
Celem pieczy zastępczej jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych, zapewnienie dziecku przygotowania do godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną biologiczną i rówieśnikami. Piecza zastępcza ma przede wszystkim zapewnić pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe – dążenie do przysposobienia dziecka, a w przypadku braku możliwości przysposobienia dziecka – opiekę i wychowanie w środowisku zastępczym do czasu usamodzielnienie się wychowanka.
Rodzicielstwo zastępcze jest czasową formą pomocy dziecku, a bardzo często także jego rodzinie biologicznej, która znalazła się w kryzysowej sytuacji. Rodzice muszą liczyć się z tym, że dziecko nie jest im przyznane raz na zawsze i że może ono wrócić do swojej biologicznej (naturalnej) rodziny, jeśli uda jej się pokonać życiowy kryzys. Sprawowanie pieczy zastępczej może trwać do osiągniecia przez dziecko pełnoletności lub dłużej, przy spełnianiu następujących warunków: wychowanek osiągnął pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej; zgodę na taki pobyt wyraziła rodzina zastępcza; pobyt wychowanka trwa nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia, osoba ta uczy się. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może nastąpić głównie na skutek postanowienia Sądu Rejonowego (Wydział Rodzinny i Nieletnich) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.
Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom
w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.
Rodzicielstwo zastępcze to nie adopcja !
PRAWA I OBOWIĄZKI RODZICÓW ZASTĘPCZYCH
Rodzice zastępczy mają w szczególności prawo do:
- reprezentowania dziecka w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb związanych z jego utrzymaniem, w tym m.in.: alimentów, renty rodzinnej czy zasiłku pielęgnacyjnego,
- uzyskania, w powiatowym centrum pomocy rodzinie, szczegółowych informacji
o przyjmowanym dziecku i jego sytuacji rodzinnej oraz zapewnienia, w miarę potrzeby, kontaktu z dzieckiem przed umieszczeniem go w tej rodzinie, a także informacji
o specyficznych potrzebach dziecka, w tym o orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego czy udziału w zajęciach rewalidacyjno – wychowawczych oraz
o konieczności objęcia dziecka pomocą profilaktyczno – wychowawczą lub resocjalizacyjną, - wsparcia ze strony powiatowego centrum pomocy rodzinie w rozwiązywaniu zgłaszanych przez tę rodzinę problemów,
- pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.
Rodzina zastępcza ma następujące obowiązki:
- kierowanie się dobrem przyjętego dziecka;
- poszanowanie jego praw (do wiedzy o swoim pochodzeniu, podtrzymywania kontaktu z rodziną pochodzenia, ochrony przed przemocą);
- zapewnienie możliwości i rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego;
- współpraca z Sądem Rodzinnym, PCPR, ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym;
- uczestniczenie w ocenie sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, o terminie których będą Państwo informowani.